Beyoğlu Belediyesi, Sultan Abdülaziz’in Fransız Katolik cemaati olan Daughters of Charity of Saint Vincent de Paul adlı bir vakfa verdiği Fransız Yetimhanesi’ne 1866’da 1 Haziran’da bir fermanla el koydu. Mahkeme süreci devam ederken belediye ‘peyzaj çalışması’ gerekçesiyle yetimhanede yıkım işlemine başladı.
SALONA İNEN MERDİVEN YOK OLDU
Bahçede küreklerle yürütülen çalışmalarda birçok yere çukurlar açıldı. Çalışmalar sırasında yetimhanede yaşayan çocukların tiyatro, gösteri gibi sanatsal faaliyetlerde bulunduğu tarihi salon ortaya çıktı. Hole inen merdivenler kepçelerle parçalanırken, çok sayıda seramik karo da ortaya çıkarıldı. Çalışmalar sırasında bunu fark eden belediye ekipleri, ortaya çıkan kiremitlerin üzerini toprak atarak kapattı.
ANITLAR: DEĞERLİ DEĞİL
Bunun üzerine Fransız Konsolosluğu Anıtlar Kurulu’na başvurdu. Bugün 4 kişilik bir heyet bahçede incelemelerde bulundu. Heyetin, incelemenin ardından çukurlara atıfta bulunarak “Üstü zaten kapalı, değerli değil” diyerek binayı terk ettiği iddia edildi. Fransa Konsolosluğu ise Anıtlar Kurulu’na dilekçe verdi ve bu kez soruşturma için bizzat başvurdu.
Ne oldu?
Beyoğlu Belediye Başkanı Haydar Ali Yıldız ve ekibi, geçen yıl mülkte bulunan Cemal Cinbiz’e giderek binayı kendilerine devretmesini istedi. Ancak Cinbiz, 56 yıl kiracısı olduğu binanın Fransızlara ait olduğunu ve kirayı Fransız Büyükelçiliğine bağlı bir vakfa ödediğini belirterek bu teklifi reddetti. Olumsuz yanıt alan Yıldız, iddiaya göre “Nasıl alacağımı biliyorum” diyerek binayı terk etti. Kısa bir süre sonra belediye yetkilileri ile çok sayıda zabıta ve polis 1 Haziran sabahı baskın düzenleyerek binayı boşaltmak için harekete geçti. İstanbul 2. İdare Mahkemesi’nin aynı gün yürütmeyi durdurma kararına rağmen polis ekipleri Zanaat Atölyesi’ne girerek tahliye etmeye başladı.
Daha sonra Beyoğlu Belediyesi’nin talebi üzerine Defterdarlık tarafından binaya kayyum atandı. Fransa Başkonsolosluğu kararın iptali için mahkemeye başvurdu. Belediye ekipleri, alçı kalıpların yapıldığı atölyenin tüm malzemelerine el koydu. Yetimhane döneminden kalan sera ve merdiven demirleri söküldü.
1970 yılından bu yana Fransız büyükelçiliğine kira ödeyen Cemal Cinbiz, dövülerek 4 katlı binadan dışarı çıkarıldı. Kartonpiyer Müzesi’nde sergilenen kartonpiyer kalıpları zarar görmüştür. Bahçeyi çevreleyen 250 metre uzunluğundaki demir parmaklıklar ve bahçedeki kolonlar söküldü. Hasarın büyük olduğunu belirten Cinbiz, taşıma sırasında tarihi değeri olan çok sayıda kutu ve bölmenin kaybolduğunu iddia etti. Son tahliyenin ardından, Fransız hükümeti soruşturma için bir heyet gönderdi. Heyet, yaptığı incelemelerin ardından Beyoğlu Belediyesi’ne dava açtı. İlk duruşma 21 Şubat’ta saat 10.20’de İstanbul 13. Sulh Ceza Hakimliği’nde görülecek. Ancak belediye ön çalışma başlattı.
